- پيدايش فرقه ها
وظيفه تبليغي انبيا و اوصيا آن است که تکليف شرعي مردم عصر خود را براي آنان بيان کنند و از آنجا که مسلمانان حاضر در عصر پيامبر(ص) نيازمند آن بودند که امام پس از پيامبر خود را بشناسند، پيامبر(ص) بارها در موقعيت هاي مختلف، علي(ع) را وصي خود قرار داد؛ همچنين ايشان در تعيين اوصياي خود و اولوالأمر مردم، پس از علي بن ابيطالب(ع) تا روز قيامت به حسب اهميت، نام هاي دوازده امام را به طرق مختلف معرفي مي نمود (صدوق، [بي تا]، ج 4، ص 179/صدوق، 1338،ص 90-91/عسکري، 1374، ص 49)؛ بر اين اساس، آغاز فرقه گرايي و چه بسا رشد اساسي فرقه گرايي در اسلام را بايد از آن روزي دانست که مسلمانان در يک صف بندي کاملاً متمايز، به مناقشه بر سر موضوع امامت و رهبري جامعه پرداختند. آنان نه تنها اختلاف خويش را درباره ي مصاديق امام و جانشين پيامبر(ص) ظهور و بروز دادند، بلکه در شأن و ويژگي هاي آن نيز به مشاجره مي پرداختند و هرکدام به سيره و سخنان پيامبر(ص) تکيه مي کردند (نوبختي، 1355ق، ص 1-5). پس از پيامبر(ص) هر يک از امامان نيز براي آن دسته از شيعيان که امامت ايشان را پذيرفته و نيازمند شناخت امام بعدي بودند، امام بعد از خود را معرفي نموده، نيز بشارت به ظهور مهدي موعود (عج) مي دادند و براي برخي از اصحاب خود، از ساير ائمه نيز سخن مي گفتند؛ حال با وجود اين همه نصوص فراوان از اهل بيت پيامبر(ص) که دلالت بر امامت ائمه اثني عشر دارد، راز پيدايش فرق مختلف شيعه که در کتب مختلف آمده سوال برانگيز است. دلايل زير پاسخ به اين سوال را روشن مي کند: